بدون برنامه‌ریزی موفق نمی‌شدم

عموم شهروندانی که روی پل زیبای طبیعت قدم زده و عکسی به یادگار گرفته‌اند بر این باورند که طراحی منحصر به فرد این پل حتما محصول نبوغ یک معمار کارکشته و قدیمی است اما جالب است بدانید خالق جاذبه جدید گردشگری پایتخت یک معمار ۳۱ ساله است که هنگام طراحی پل تنها ۲۶ سال داشته است. لیلا عراقیان یکی از همین استعدادهای جوان کشور ماست که این روزها به واسطه ساخت پل طبیعت نامش نه تنها در ایران بلکه در جهان مطرح شده است. او نمونه عینی یک جوان موفق ایرانی است که با وجود محدود بودن امکانات پله‌های ترقی را به سرعت طی کرده و حالا در ۳۱ سالگی هم تمکن مالی رسیده و هم اینکه استعداد بی‌نظیرش در طراحی سازه‌های مدرن را به رخ کشیده است. وی در این گفت و گو از نظم و انضباط و برنامه‌ریزی به عنوان پایه‌های موفقیتش نام می‌برد و زندگی تازه‌اش پس از ساخت پل زیبای طبیعت را روایت می‌کند.

گفتگو با لیلا عراقیان، طراح جوان پل زیبای طبیعت

خانم عراقیان! کمی درباره خودتان صحبت کنید.

من لیلا عراقیان فارغ‌التحصیل معماری از دانشگاه شهید بهشتی هستم و در سطح فوق لیسانس در ونکوور کانادا ادامه تحصیل دادم. ضمن اینکه از اعضای مؤسس شرکت دیبا (مجری طرح پل طبیعت) نیز هستم.

چطور شد که پروژه پل طبیعت را طراحی کردید؟
راستش را بخواهید کاملا اتفاقی وارد این پروژه شدم. ماجرا از این قرار است که یک‌بار با یکی از دوستانم در خیابان ظفر تهران قدم می‌زدم. همان‌طور که می‌دانید خیابان ظفر یک رودخانه دارد که پل‌های کوچکی روی آن نصب شده است. یکی از ساکنان محله، مبل قدیمی‌اش را بیرون خانه گذاشته بود. ما این مبل را کشیدیم و آوردیم روی پل. روی آن نشستیم و به جریان آب نگاه کردیم. این خیلی حس خوبی بود. با خودم گفتم پل می‌تواند جایی برای ماندن باشد. وقتی پل طبیعت را طراحی می‌کردم اولین چیزی که به ذهنم رسید، همان خاطره بود.

بعد هم در فراخوان طراحی پل طبیعت شرکت کردید؟
بله اوایل سال ۸۸ بود که شهرداری تهران یک مسابقه طراحی سازه ترتیب داد. موضوع مسابقه این بود. که شرکت کنندگان باید در مرحله اول ایده‌ای برای طراحی یک پل می‌دادند که تنها مزیت آن ایجاد مسیر عبور نباشد، پلی که در واقع خودش وسیله ای برای تفریح مردم باشد. من هم در آن فراخوان شرکت کردم و در نهایت طرحم برگزیده شد.

فکر می‌کردید در ۲۵ سالگی چنین پروژه بزرگی را به نتیجه برسانید؟
راستش را بخواهید آن اول که بحث مسابقه مطرح شد با خودم گفتم با وجود این همه مهندس بزرگ امکان ندارد طرحم برگزیده شود. فکر می‌کردم طرحی را که می‌کشم قرار است روی کاغذ بماند . برای همین تصمیم گرفتم یک طرح هیجان انگیز و جالب طراحی کنم که نمونه خوبی روی کاغذ باقی بماند . در واقع بدون استرس این کار را انجام دادم و از اینکه یک موقع طرح مورد قبول واقع نشود، نگرانی به خودم راه ندادم. آن زمان ۲۵ ساله بودم. وقتی که برنده شدم ۲۶ سال داشتم و تا ۲۷ سالگی درگیر طرح شدم. برای اینکه تجربه کسب کنم، هر از گاهی می‌رفتم ایتالیا و کنار دست مهندسان سازه نشستم تا کارشان را ببینم. وقتی برنده شدم داشتم در کانادا فوق لیسانس می‌خواندم. حضورم در فراخوان اتفاقی بود اما برای طراحی و اجرای طرح خیلی زحمت کشیدم.

وقتی پل ساخته شد، چه احساسی داشتید؟
وقتی پل ساخته شد، مثل یک غریبه از روی آن رد شدم اما وقتی آدم‌ها را می‌دیدم که روی آن قدم می‌زدند و عکس می‌گرفتند، حس خوشایندی داشتم.حتی چند بار مردمی‌که اطلاع نداشتند من طراح پل هستم، می‌خواستند من از آنها عکس بگیرم. جالب است که یکبار با همکارم رفته بودم برای عکاسی از پل و کنار سه پایه دوربین ایستاده بودم. یک زوج جوان که از آنجا رد می‌شدند فکر کردند ما از مردم عکس می‌گیریم و به آنها می‌فروشیم! به همین دلیل از من خواستند تا از آنها عکس بگیرم.

از آن زوج جوان عکس گرفتید؟
بله، عکس گرفتم و برایشان ایمیل کردم.

چرا معماری خواندید؟
در دبیرستان رشته ام ریاضی بود.نقاشی هم می‌کردم. بعد شنیدم معماری ترکیبی از این دو رشته است برای همین، این رشته را انتخاب کردم ولی بعد که رفتم دانشگاه، دیدم همان رشته‌ای است که می‌خواستم.ورودی سال ۸۰ بودم لیسانسم را از دانشگاه شهید بهشتی گرفتم و برای فوق لیسانس هم رفتم کانادا.

معمولا دانش‌آموز درس‌خوانی بودید؟
پیش از آنکه درس بخوانم خیلی اهل برنامه ریزی بودم.در زمان دبیرستان فوق العاده نسبت به زمان بندی کارهایم وسواس به خرج می‌دادم.خیلی از روزها از صبح تا شب طبق برنامه‌ریزی پیش می‌رفتم.

برنامه‌ریزی و رعایت نظم و انضباط تا چه حد در موفقیت تحصیلی شما تاثیرگذار بود؟
اگر تا امروز موفقیتی کسب کردم بیش از ۵۰ درصد آن به واسطه باورم به نظم و تقسیم کارهای روزمره در زمینه تحصیلی بوده است.حقیقتا تحصیل چه در دبیرستان و چه در دانشگاه، با در نظر گرفتن نظم و انضباط بسیار آسان تر می‌شود.

در آن روزها تصور می‌کردید یکی از ۵ سازه برتر دنیا را طراحی کنید؟
ساخت پل طبیعت فقط یک طراحی روی یک تکه کاغذ بود و صادقانه به شما بگویم هیچ وقت فکر نمی‌کردم روزی ساخته شود. در آن برهه به دلیل بی تجربگی اعتماد به نفس کافی نداشتم و مطمئن نبودم که مردم از این طراحی مدرن استقبال می‌کنند اما الان احساس خیلی خوبی دارم.

حالا که پل مورد استقبال مردم قرار گرفته چه احساسی دارید؟
وقتی مردم را می‌بینم که روی پل قدم میزنند و لذت می‌برند، اعتماد به نفسم برای کارهای آینده بیشتر می‌شود. اما برخی اوقات فکر می‌کنم طراحی پل طبیعت جزو آن دسته از اتفاقاتی است که فقط یک بار در طول عمر هر معماری می‌افتد که من آن را تجربه کرده ام. از طرفی حس می‌کنم تمام زحماتی که در این ۶ سال متحمل شدم بالاخره به بار نشسته و از این بابت خیلی خوشحالم.

دوست دارید در معماری به کجا برسید؟
دوست دارم فضاهایی بسازم که آدم‌ها از حضور در آن لذت ببرند. دوست دارم در هر پروژه‌ای رشد کنم و چیزهای تازه‌ای یاد بگیرم چرا که فکر می‌کنم چیزهای زیادی باقی مانده که باید یاد بگیرم . از طرفی هم می‌دانم نباید توقعم را از خودم بالا ببرم. تا حدودی طبیعی است کسی که در این سن کار به این بزرگی انجام می‌دهد، توقعش بالا برود و فکر کند این موفقیت مدام باید تکرار شود. خودم را آماده کرده‌ام که شاید این کار بزرگترین کار تمام عمرم باشد. نگران این نیستم که نتوانم کاری به این اندازه بزرگ را دوباره انجام دهم. بیشتر دوست دارم یک فضای عمومی‌ و شهری بسازم که مردم در آن رفت و آمد می‌کنند و قلبا دوست دارم بیشتر فضاهای عمومی را طراحی کنم.

طراحی و اجرای پل طبیعت حتما با دشواری هایی همراه بوده است.چگونه با سن وسال نسبتا کم با این دشواری ها کنار آمدید؟
حقیقت ماجرا این است که ساخت پل به این آسانی هم نبود.در یک مقطع، یک شرکت استرالیایی نرم‌افزار کامپیوتری مورد نیاز ما را به تاخیر انداخت چون این پروژه در ایران واقع شده بود و ایران هم به دلیل برنامه‌های هسته‌ای زیر تحریم‌های بین‌المللی بود . البته ما با صبر و شکیبایی به هدفی که می‌خواستیم رسیدیم.

نکته ای هست که بخواهید درباره پل بگوئید؟
دوست داشتم مثلا پل به سمتی برود که رستوران‌های آن همان حس بودن روی پل و تماشای طبیعت را به مردم بدهد و در آنجا سبزیجات و محصولات طبیعی سرو شود که به نام ((پل طبیعت )) هم بیاید. نورپردازی پل هم می‌توانست خیلی بهتر از این باشد اما در کل از نتیجه کار راضی‌ام.

برای دانش آموزان و دانشجویانی که در ابتدای راه هستند، چه توصیه ای دارید؟
من هنوز هم خودم را یک دانشجوی تشنه یادگیری می‌دانم اما اگر بخواهم تجربیاتم را در اختیار دانش آموزان قرار دهم به آنها می‌گویم رشته ای را انتخاب کنند که به آن علاقه دارند. اگر دانش آموز صرفا برای ادامه تحصیل و اخذ مدرک وارد دانشگاه شود به بیراهه رفته و نتیجه کار برایش امیدوار کننده نخواهد بود. دومین نکته ای که می‌توانم به آن اشاره کنم برنامه ریزی دقیق است . شما با برنامه ریزی می‌توانید مهم‌ترین کارها را انجام دهید و نتیجه خوبی هم بگیرید. برای تمام آنهایی که تازه می‌خواهند وارد دانشگاه شوند آرزوی موفقیت می‌کنم و امیدوارم مسیر درستی را انتخاب کنند.
 

الگوبرداری از پل خواجو
طول پل طبیعت۳۰۰ متر و وزن سازه اش ۲ هزار تن است و بزرگ ترین پل غیر خودرویی ایران محسوب می‌شود. این پل ۷ هزار متر مربع مساحت دارد و عرض آن در نقاط مختلف بین ۶ تا ۱۳ متر متغیر است. بدنه اصلی پل روی سه پایه بنا شده و برای ساخت آن از ۱۴ هزار قطعه فولادی در ابعاد مختلف در ارتفاع ۴۰ متری زمین نصب شده است. درطراحی این پل از معماری پل های ایرانی مانند پل خواجو الهام گرفته شده است. پل سازه ای با طراحی ارگانیک و شبیه به درخت و کاملا سازگار با محیط زیست و طبیعت است که نمونه مشابه آن در پارک های ملی و طبیعی کشورهای فرانسه، کانادا، هلند، بلژیک، مالزی و استرالیا ساخته شده است. انتخاب نام ((طبیعت)) برای آن به دلیل پیوستگی ۲ فضای سبز(پارک طالقانی و بوستان آب و آتش) است. در واقع پل طبیعت به شکل شگفت انگیزی این دو بوستان را بهم متصل کرده است.

تلفیق معماری نوین و سنتی
پل طبیعت اولین پل ایران محسوب می‌شود که صرفا برای پیاده روی و عبور و مرور بنا نشده و بوستان آب و آتش را به پارک جنگلی طالقانی متصل می‌‌کند. این پل به لحاظ مکان یابی در محل تلاقی بزرگراه های مدرس، حقانی، همت و رسالت قرار گرفته و مکانی خوب برای ورزش های صبحگاهی، پیاده روی و حتی استراحت و تفریح است.این پل به گفته طراح جوان آن تلفیقی از معماری مدرن جهانی و معماری سنتی ایرانی است.

یکی از ۵ سازه برتر جهان
نکته دیگر اینکه پل طبیعت جزو ۵ انتخاب برتر ۳۰۰ معمار برجسته جهان در مسابقه معتبر معماری شهری در سال ۲۰۱۵ بود اما لیلا عراقیان، طراح جوان ایرانی به دلیل تحریم ها نتوانست در مسابقات بین المللی معماری بریتانیا شرکت کند،چندی پیش مدیر مسابقات بین المللی معماری بریتانیا با ابراز تاسف از اینکه این معمار ایرانی نمی‌‌تواند در این مسابقات شرکت کند، به او اطلاع داد به دلیل تعهد دولت بریتانیا به تحریم های ایران، امکان حضور شرکت کننده ای از ایران در این مسابقات مهیا نیست.

معرفی طبقات پل
پل طبیعت از سه طبقه تشکیل شده است که ترکیب این ۳ طبقه خوراک یک گشت و گذار درجه یک را برای همه مردم فراهم می‌کند.در طبقه اول پل که دیواره های شیشه ای دارد، فضاهایی مثل کافه، گالری، کافی شاپ و ... قرار گرفته که با توجه به نمای فوق العاده آن می‌تواند چند ساعت خاطره انگیز را برای شما رقم بزند.طبقه دوم پل بیشتر برای کسانی طراحی شده که طرفا قصد عبور از روی پل را دارند و نمی‌خواهند خیلی روی آن توقف کنند. البته در همین طبقه سکوهایی تعبیه شده که از هر دو بخش شمالی و جنوبی دید فوق العاده ای به تهران دارد و می‌تواند مورد استفاده همه به خصوص نقاشان و عکاسان قرار گیرد. از دیگر ویژگی های این طبقه فضای سبز آن است که طراحی و اجرایش با تلاش متخصصان فضای سبز انجام شده است. طبقه سوم پل اما ویژه آن دسته از کسانی است که می‌خواهند وقت شان را به مشاهده مناظر زیبا و گرفتن عکس های یادگاری یا یک دورهمی‌خانوادگی اختصاص دهند.

راهنمای مسیر رسیدن به پل
پل طبیعت خودش یک تفرجگاه کامل است اما مسیر رسیدن به پل هم خودش یک تفریح جداگانه محسوب می‌شود.این پل بین بوستان طالقانی و بوستان آب و آتش قرار گرفته است.